Cách đặt Micro để thu âm thanh Stereo
Chúng ta có nhiều cách đặt micro để thu được âm thanh stereo. Với một vài nhạc cụ, chẳng hạn như guitar thùng, sẽ có những vị trí đặc biệt cho micro để phân chia nguồn âm ra 2 loa trái phải, tạo hiệu quả strereo rộng nhân tạo. Tuy nhiên, nếu mục đích của bạn là thu âm thanh biểu diễn stereo một cách chính xác, chúng tôi sẽ liệt kê sau đây một vài kỹ thuật đặt micro mà chắn chắn bạn sẽ hài lòng với hiệu quả âm thanh mà nó mang lại...
Hầu hết các kỹ thuật lắp đặt micro này được thiết kế để thu âm thanh của dàn nhạc giao hưởng, tuy nhiên nó cũng hoạt động tốt đối với những dàn nhạc nhỏ và các nhạc cụ solo.
Lắp đặt kiểu X/Y:
Để lắp đặt micro theo dạng X/Y, hay còn gọi là L/R (left/right), trước hết người ta chọn hai micro có đặc tính định hướng giống nhau, lắp một micro vào bên trái nguồn âm và micro còn lại vào bên phải nguồn âm, sao cho trục của hai micro này làm thành một góc từ 90° đến 180°. Góc mở này sẽ được cân chỉnh lớn hoặc nhỏ tùy theo từng loại nhạc cụ khác nhau. Đối với những nhạc cụ phát ra âm thanh lớn như kèn đồng chẳng hạn thì sẽ thích hợp với một góc mở lớn. Ngược lại, với một nhạc cụ phát ra âm thanh nhỏ hơn thì chúng ta sẽ thu hẹp góc mở lại. Càng di chuyển micro ra xa nguồn âm, hiệu quả stereo sẽ càng giảm dần. Tuy nhiên, nó sẽ làm tăng âm thanh tự nhiên trong khán phòng. Kỹ thuật này cho chúng ta hiệu quả âm thanh với tiếng vang tốt, nhưng sự phân chia stereo không xuất sắc bằng các kỹ thuật khác được liệt kê dưới đây.
Lắp đặt kiểu Omni không gian:
Đây là một kỹ thuật được sử dụng phổ biến để thu âm dàn nhạc biểu diễn. Đặt micro cách nguồn từ 1,3m đến 2,7m. Khoảng cách này có thể ra xa đến 3,4m nếu muốn tăng thêm âm thanh tự nhiên trong phòng. Nên dùng loại micro có đặc tính định hướng hình cầu và để micro lên chân với độ cao sao cho phù hợp với độ cao của người biểu diễn. Thế mạnh của kỹ thuật này là cho một âm thanh có chiều sâu nhưng mềm mại vì âm thanh được dàn trải, không tập trung ở một điểm.
Lắp đặt kiểu Blumlein:
Với kỹ thuật này, chúng ta dùng hai micro mono có đặt tính định hướng hình số 8 tạo với nhau một góc 90°. Đặt một micro (mặt trái) về phía bên trái nguồn âm, micro còn lại đặt phía bên phải nguồn. Tại điểm mà hai trục của đặc tính định hướng giao nhau sẽ có sức nén giảm xuống -3dB. Do đó tín hiệu ở giữa trung tâm được cân bằng từ 2 micro. Kỹ thuật này tạo ra âm thanh stereo với chiều sâu tối ưu. Khi đó, phần đuôi với đặc tính định hướng hình số 8 sẽ thu được âm thanh tự nhiên của không gian trong khán phòng.
Lắp đặt kiểu ORTF:
Kỹ thuật này đặc biệt thích hợp cho các nhạc cụ phát ra âm thanh lớn. Nó được thiết kế vị trí giống như hai tai trên đầu của chúng ta vậy. Dùng 2 micro có đặc tính định hướng hình quả thận đặt quay mặt về 2 hướng tạo nên một góc 110°, với khoảng cách 17cm. Tại nơi vùng đặc tính giao nhau, sức nén tín hiệu sẽ giảm xuống -3dB như cách đặt micro kiểu Blumlein. Kỹ thuật này tạo hiệu quả âm thanh rộng và có chiều sâu như hệ thống Blumlein, nhưng tín hiệu tiếng vang và âm thanh tự nhiên trong khán phòng sẽ ít hơn
Lắp đặt kiểu M/S (Mid/Side):
Với hệ thống này, dùng 2 micro là có thể thu được âm thanh stereo rõ ràng, chính xác. Tuy nhiên nó phải được giải mã và phát lại bằng phương pháp riêng của nó. Micro thứ nhất là loại có đặc tính định hướng hình cầu, hình quả thận hay hình số 8 hướng trực diện với nguồn âm (Mid). Nó có nhiệm vụ thu âm vùng trung tâm của nguồn. Micro thứ hai đặt bên trái nguồn âm (Side), là loại micro có đặc tính định hướng hình số 8. Nó giữ nhiệm vụ thu các âm thanh thoát ra từ bên trái và bên phải của
nguồn âm nhờ sự hỗ trợ của đặc tính phần đuôi của hình số 8. Khi phát lại âm thanh, trên bàn mixer chúng ta nên chỉnh Pan lại. Với micro “Mid” nên để pan ở trung tâm. Với micro “Side” nên đưa vào mixer bằng 2 kênh input, một chia pan bên trái và một chia pan bên phải, tạo thành một góc 180°. “Chiều rộng” của âm thanh stereo sẽ phụ thuộc bởi sự cân chỉnh balance giữ kênh “Mid” và kênh “Side”. Ích lợi của kiểu đặt micro này là cho ra một âm thanh stereo hoàn hảo (nếu ta cân chỉnh đúng). Điều đặc biệt hơn, dù tín hiệu này thu bằng phương pháp stereo nhưng có thể phát ra trên thiết bị mono mà không bị biến dạng âm. Vì thế nó là một giải pháp tốt cho các phương tiện truyền thông là phát thanh truyền hình và trong việc trộn tiếng tạo âm thanh nổi (Trái -Trung Tâm - Phải )
Lắp đặt kiểu Decca Tree:
Kỹ thuật này được phát triển bởi Decca Recorders vào những năm 1950, và nó vẫn được sử dụng trong nhiều phòng thu của hãng phim Hollywood. Hệ thống này dùng 3 micro có đặc tính định hướng hình quả thận (cũng có thể sử dụng loại hình cầu) đặt trên một chân cao khoảng 350 cm hơi chếch về phía sau của nhạc trưởng. Ba micro này chúi xuống dàn nhạc một góc khoảng 30° và nó tạo góc với nhau để thu tín hiệu được bao trùm cả dàn hợp xướng (một micro hướng về trung tâm, hai cái còn lại tạo với cái trung tâm một góc 45°). Thêm nữa, hai micro khác được đặt trước ban nhạc, quay về phía khán phòng để thu được âm thanh tự nhiên của phòng. Kỹ thuật này cho ra âm thanh stereo thực, tạo một sự cân bằng tốt giữa đặt micro để thu toàn dàn nhạc và thu riêng lẻ từng phần, sản xuất một kênh trung tâm. Việc này hữu ích cho việc trộn tiếng tạo hiệu quả âm thanh Surround.
Một số nhược điểm thường gặp khi vận hành nhiều mic:
Từ một số cách đặt micro để thu được âm thanh stereo tiêu biểu đã nêu ở trên, ta thấy có một điểm chung là: dùng nhiều micro. Ưu điểm của nó là tạo ra âm thanh stereo trung thực, hoàn hảo. Tuy nhiên khi dùng 2 micro trở lên để thu nguồn âm, có khả năng một tần số nào đó vượt ra ngoài tầm kiểm soát của quá trình vận hành. Có nghĩa là tần số đó đến mic này trước khi đến mic kia tạo ra sự thu âm đến 2 lần. Điều này khi phát lại sẽ nghe một âm thanh rất lạ. Có một số nốt sẽ lớn hơn một số nốt khác, hay tiếng bass sẽ quá lớn hoặc quá nhỏ. Nếu dùng từ 3 micro trở lên thì những vấn đề như thế này sẽ càng dễ gặp hơn.
Một vài cách khắc phục, hạn chế tác hại:
- Tuân thủ luật 3:1: Luật này được diễn tả một cách đơn giản là mic này nên để cách xa mic kia gấp 3 lần so với khoảng cách của nguồn âm. Ví dụ: nếu sử dụng hai micro để thu tiếng đàn guitar và đặt cách đàn là 15cm thì khoảng cách giữa hai micro lúc này sẽ là 45cm.
- Đừng dùng nhiều micro hơn mức cần thiết. Càng thêm nhiều micro, khả năng gây tác hại sẽ càng lớn.
- Để xa mặt phẳng dội âm: Chúng ta bị tác hại do âm thanh bật lại từ bức tường hoặc từ giá nhạc gần đó. Trường hợp này, ta thêm sự hấp thụ cho vùng gây tác hại như phủ khăn lên giá nhạc chẳng hạn. Cũng nên nhớ rằng: một micro có đặc tính hình quả thận để xa người biểu diễn vẫn có thể thu được âm thanh của người biểu diễn ấy giống như âm thanh dội lại từ tường và đến micro.
- Nhớ đặt micro trong tình trạng luôn hoạt động. Nếu một trong các micro không hoạt động (hai đầu dây micro bị đảo ngược, hoặc công tắc không được bật) hoặc hai vùng của đặc tính định hướng chồng lên nhau, có thể xảy ra trường hợp sẽ bị loại những tần số nào đó trong vùng có liên quan đến vị trí trùng nhau đó.
- Phân cách giữa những người biểu diễn: Nếu có thể, hãy để những người biểu diễn càng ở xa nhau càng tốt, để hạn chế sự rò rỉ âm thanh giữa các micro với nhau. Trong các phòng thu lớn, người ta thường để người biểu diễn trong những phòng riêng biệt, hoặc ít nhất cũng có những cửa cách âm. Tuy nhiên, một vài cửa cách âm lại là nguyên nhân gây ra tác hại do sự hấp thụ âm thanh không tốt. Lúc đó ta phải chú ý để xoay micro về hướng khác.
- Sử dụng lưới chắn cách âm: Thường một bức chắn cách âm có thể cản được âm thanh giữa mic này với mic tiếp theo. Chúng ta có thể đặt bức chắn giữa những người biểu diễn, hoặc giữa hai mic để tăng thêm sự cách biệt. Ví dụ: dùng một bức chắn nhỏ giữa trống snare và Hi-Hat trong dàn trống, hoặc giữa hai mic trên Piano.
- Di chuyển micro: Đây là mẹo dễ nhất và hiệu quả nhất để tránh tác hại. Chỉ cần đưa headphone vào phòng thu và di chuyển micro qua lại để kiểm tra sao cho âm thanh vang lên là tốt nhất!
Trang Chính 
Portal 
Đăng ký 
Đăng Nhập 
